Kolonia Rybacka
Kolonia Rybacka powstała na terenie kiedyś nazywanym helskim dworem. W 1927 roku Okręgowy Urząd Ziemski w Grudziądzu przejął te tereny, przeznaczając je na cele związane z osadnictwem w Helu rybaków pochodzenia polskiego. Sporządzono listy kandydatów, dla których z kredytów Państwowego Banku Rolnego miały być wzniesione jednorodzinne domy. Kandydatami do zamieszkania w kolonii polskiej byli rybacy morscy nie posiadający jeszcze własnych domów, a pochodzący z innych miejscowości wybrzeża. Jednym z powodów budowy kolonii była chęć zwiększenia ilości polskich mieszkańców Helu. Po przeprowadzce polskich rybaków, na 900 mieszkańców, 400 było narodowości polskiej. Spowodowało to rozdział Helu na dwie części niemiecką – ewangelicką i polską – katolicką.
Budowa rozpoczęła się jeszcze w 1927 roku, a prowadzona była przez Państwowy Bank Rolny, który otrzymał na ten cel fundusze z Ministerstwa Reform Rolnych. Przewodnim stylem architektonicznym był polski dwór szlachecki, postanowiono mocno zaakcentować polskość. Powstałe domki posiadały ganki, opierające się na kolumnach lub arkadach. Budowle powstawały na planie kwadratu 8,60m x 8,60m. Na parterze były dwa pokoje z kuchnią oraz komórką, a na poddaszu 3 małe pokoiki. Koszt każdego z budynków kolonii wyceniono na 15.000 zł, co wcale nie było tanio. Na ten cel rybacy zaciągnęli kredyty. Niestety później mieli problemy z ich spłatą. Wielu rybaków już przygotowywało się do egzekucji. Wystosowano dwie petycje, jedną do Państwowego Banku Rolnego w Warszawie, drugą zaś - do Okręgowego Urzędu Ziemskiego w Grudziądzu, oba z prośbą o przyznanie ulg w spłatach zaciągniętych przez nich pożyczek na budowę osady rybackiej oraz o obniżenie opłaty za przydzielona pod budowę ziemię. Dzięki petycjom udało się szczęśliwie umorzyć część rybackich długów.
Dwa pierwsze budynki kolonii, położone bezpośrednio nad Zatoką, kształtem i wielkością odbiegają od innych. Pierwszy z nich zamówiony został przez Stację Morską w Helu i mieścił na parterze Muzeum Przyrodnicze, a na górze pokoje gościnne dla naukowców i studentów przybywających do Helu na letnie kursy biologii morza. Połowa drugiego budynku została zakupiona przez jedynego stałego pracownika naukowego Stacji - Kazimierza Demela, który zamieszkał tu wraz z małżonką w roku 1930, przeznaczając część pokojów na pensjonat nazwany od imienia żony "Janette". Innym znanym mieszkańcem „Kolonii Rybackiej” był Augustyn Necel. Kiedy tu mieszkał był pracownikiem technicznym stacji morskiej.
Po II wojnie światowej, teren kolonii został objęty ochroną konserwatora zabytków. Niestety nie wszyscy właściciele terenu przestrzegali zaleceń konserwatorskich. Wybudowano tu pensjonaty całkiem różne w stylu, które psują ten wyjątkowy zakątek miasta. Rozpoczęto zmasowaną akcję zamurowywania kolumnad i arkadowych ganków. Na szczęście do dziś zachowało się kilka budowli w swym historycznym kształcie.
